Stan nieważkości
1) przedmiot: fizyka, kurs podstawowy
2) dział: astronomia i grawitacja
3) przewidziany czas: 20 minut
4) składowa kompetencji: umiejętność uczenia się
5) cele zadania:
Uczniowie:
1. dowiedzą się, czym jest stan nieważkości i kiedy powstaje
2. dowiedzą się, jakie siły nie działają w stanie nieważkości
3. rozwiną umiejętność wyciągania wniosków
4. podsumują, co zmieniło się w ich myśleniu o nieważkości podczas lekcji (rutyna: Kiedyś myślałem...;Teraz myślę...)
6) przebieg zadania
● Uczniowie mają za zadanie wypisać w zeszytach co kojarzy im się z pojęciem stanu nieważkości
● Nauczyciel prosi uczniów o podawanie skojarzeń i zapisuje je na tablicy
● Nauczyciel prezentuje krótki film o zachowaniu się wody w stanie nieważkości. Można wykorzystać jeden z wielu filmów nagranych na stacji kosmicznej i udostępniony w sieci. Np. ten dostępny pod linkiem: https://xmoon.pl/video/doswiadczenia/Jak-zachowuje-sie-kropla-wody-w-stanie-niewazkosci,1,668,1.html
● Nauczyciel zadaje uczniom szereg pytań:
○ Gdzie występuje stan nieważkości pokazany na filmie?
○ Jak zachowuje się woda w stanie nieważkości?
○ Jak myślicie, jak zachowywałby się pęk kluczy w stanie nieważkości? Czy wszystkie klucze zwisałyby w jedną stronę?
○ W jakiej sytuacji, tu na ziemi woda i pęk kluczy mogłyby przyjąć taki sam kształt?
●Niezależnie od udzielonych odpowiedzi nauczyciel prezentuje dwa proste doświadczenia: podrzucając wodę ze szklanki w powietrze, później podrzucając wysoko do góry pęk kluczy. Uczniowie obserwują, że podczas swobodnego spadania woda i klucze zachowują się tak samo jak w stanie nieważkości
● Nauczyciel zadaje kolejne pytania:
○ Patrząc na to, co działo się z wodą i kluczami, spróbujcie powiedzieć, w jakiej sytuacji powstaje stan nieważkości?
○ Jaka siła sprawia, że ciała spadają?
○ Czy podczas swobodnego spadania na wodę i klucze działała jeszcze jakaś inna siła niż grawitacja?
○ Zatem, skoro stan nieważkości powstaje podczas swobodnego spadania, to jaka siła działa w tym stanie?
○ Czy musimy polecieć w kosmos, by doświadczyć stanu nieważkości?
● Nauczyciel bierze plastikową butelkę z wodą, robi dziurkę w korku i z boku butelki i zadaje pytanie:
○ Dlaczego woda wypływa przez dziurkę? (Wspólnie z uczniami powinien dojść do wniosku, że woda powyżej dziurki naciska na tą położoną niżej i wypycha ją przez dziurkę. Żeby uczniom pomóc dojść do tego wniosku, można wykonać to doświadczenie z różną ilością wody powyżej dziurki i polecić zastanowić się, kiedy będzie mocniejszy strumień wody i dlaczego)
● Nauczyciel zatyka dziurkę palcem i podnosi butelkę możliwie wysoko (można wejść na krzesło lub stolik). Następnie poleca obserwować uważnie butelkę podczas swobodnego spadania i upuszcza ją. (Można poprosić sprytnego ucznia o nagranie spadania komórką i odtworzenie nagrania w zwolnionym tempie). Nauczyciel zadaje kolejne pytania:
○ Czy podczas spadania woda wylewała się przez dziurkę?
○ O czym świadczy, to że woda nie wylewa się podczas swobodnego spadania?
○Jakich sił nie obserwujemy zatem podczas swobodnego spadania, czyli również podczas stanu nieważkości? (Chodzi o nacisk)
● Uczniowie patrząc na skojarzenia, które zapisali na początku i wnioski do jakich doszli, obserwując doświadczenia i odpowiadając na pytania, mają za zadanie napisać odpowiedź używając schematu: Kiedyś myślałem...; Teraz myślę...
● Chętny lub wskazany uczeń może przeczytać swoją odpowiedź na forum klasy.
7) pomoce dydaktyczne (materiały)
· szklanka z wodą
· pęk kluczy
· plastikowa butelka z wodą
· coś ostrego do zrobienia dziurek w butelce
· miednica, zlew lub kuweta, na spadającą podczas doświadczeń wodę
Comments